از تصویر انسان‌های لاغر گرفته تا بچه‌هایی که مواد شوینده می‌خورند، یک تاریخ طولانی و غنی از چالش‌های ترسناک اینترنتی هستند که سبب رعب و وحشت والدین شده‌اند. جدیدترین مورد اضافه شده به این چالش‌های اینترنتی، Momo است. یک چالش آنلاین که گویا به نوعی ترکیبی از قسمت سریال Black Mirror «خفه شو و برقص» و نهنگ آبی است. ادعا می‌شود که مومو با تشویق کودکان برای نوشتن شماره‌هایشان در واتس اپ، آنها را مورد هدف قرار می‌دهد و سپس دستورالعمل‌هایی را برای کامل کردن یک سری از کارهای عجیب و غریب و خطرناک از تماشای فیلم ترسناک گرفته تا خودزنی برای گرفتن جان برای کودکان می‌فرستد. اگرچه گزارش‌هایی درباره چالش مومو مدتی است در گوشه و کنار اینترنت شنیده می‌شود، این روند اخیراً دوباره خبرساز شد وقتی که یک پست فیس بوک از سرویس پلیس جزیره شمالی (PSNI) اخیراً با هشدار عمومی از والدین خواست که بر فعالیت بچه‌های خود در WhatsApp نظارت کنند. همچنین گزارش‌هایی دیده شده که برخی از کودکان ویدیوهایی را به سبک مومو ویرایش کرده و در یوتیوب منتشر کرده‌اند که دوستانشان را تشویق به خودآزاری کنند.
Momo چیست و از کجا آمده است؟
تصویری که تحت عنوان مومو در سراسر جهان منتشر شده است با اینکه بسیار وحشتناک است اما هیچ ارتباطی با”Momo Challenge” ندارد. دختری لاغر با چشم‌های از حدقه بیرون زده که موهای ماتی دارد که برای آن ساختار عجیب بدنی طراحی شده است. در واقع این عروسک توسط کیسوکه آیساوا از کارخانه لینک، یک شرکت ژاپنی ساخته شده است. این شرکت که لوازم جانبی فیلم های ترسناک و جلوه های ویژه می سازد این مجسمه را در آگوست ۲۰۱۶ در گالری GenVanilla، گالری در منطقه گینزا توکیو به نمایش درآورد. این مجسمه پنجه‌هایی همانند پرنده دارد که ممکن است از زن پرنده ژاپنی یا ubume، الهام گرفته باشد. این دختر پرنده ژاپنی در هنگام زایمان مرده است.
اگرچه ریشه واقعی چالش Momo به خودی خود مشخص نیست، اما طبق گزارشات، ابتدا در اسپانیا شروع به کار کرد، مقامات مکزیکی ادعا کردند که این روند از یک گروه فیس بوکی نشات گرفته است. اما طبق روندهای گوگل، چالش مومو واقعاً در بین انگلیسی زبانان رونق زیادی نگرفت تا اینکه YouTuber ReignBot در ژوئیه ۲۰۱۸ یک ویدیو به جزییات ماجرای این پدیده این پدیده اختصاص داده شد. طبق این ویدئو، گفته شد که کسانی که شمارهٔ خود را به “Momo” را ارسال کرده‌اند باید برای تکمیل چالش یک سری از کارهای عجیب و غریب و خطرناک را انجام دهند،ابتدا کارهایی که خیلی آسیب رسان نیست مانند مانند تماشای یک فیلم ترسناک در اواخر شب شروع شد و با خواستن به آسیب رساندن به خود و خوکشی کردن پایان می‌گرفت. عدم تکمیل وظایف ظاهراً منجر به درز اطلاعات شخصی آنها یا تهدید به خشونت شده است. یکی از کارشناسان امنیت در اینترنت والدین را به مراقبت از کودکان‌شان در هنگام بازی در فضای مجازی هشدار داد. از گزارش های پر استناد می‌توان به از دست دادن جان دختر بچهٔ ۱۲ سالهٔ بوینس آیرسی اشاره کرد که در نتیجه بازی در چالش مومو جان خود را از دست داده است. اما به نظر می‌رسد چنین گزارش هایی دارای منبع ضعیف بوده و تأیید نشده‌اند.
آیا واقعا باید نگران بود؟
چالش مومو و وحشتی که به دنبال آن ایجاد کرده است، کاملاً شبیه همان چیزی است که از چالش “نهنگ آبی” الهام گرفته شده‌است، پدیده‌ای که از روسیه نشات می‌گرفت که سال گذشته ویروسی شد. بر اساس گزارش‌ها در رسانه‌های روسیه، در چالش نهنگ آبی که هدف نوجوانان بودند از آنها خواسته می‌شد در طی ۵۰ روز یک سری وظایفی که سبب آسیب رساندن به خودشان می‌شود را انجام دهند که در آخر به مرگ آنها می‌انجامید. همانطور که در بیشتر چالش‌های ویروسی اتفاق می‌افتد، در مورد گزارش‌های چالش نهنگ آبی یک واقعیت وجود داشت که در روسیه خودکشی‌های نوجوانان از حد متوسط بالاتر بود. به همین دلیل شخصی به نام فیلیپ بودیکین دستگیر شد و متهم شد که با سازماندهی بازی در شبکه‌های اجتماعی قصد مداخله در روند و نرخ خودکشی نوجوانان داشته است. بنجامین رادفورد، محقق فرهنگ عامه و محقق در کمیته تحقیقات می‌گوید: “هیچ واقعیت واقعی در مورد بازی‌هایی مانند Momo Challenge وجود ندارد و نه شواهدی مبنی بر اینکه این یک تهدید واقعی است.” او ادعا میکند که پدیده‌هایی مانند نهنگ آبی و چالش مومو “بخشی از یک وحشت اخلاقی است، که ناشی از ترس والدین در مورد اینکه می خواهند بدانند بچه‌هایشان چگونه زندگی می کنند. بارها شنیده شده است که والدین از استفادهٔ کودکان از تکنولوژی راحت نیستند –و بارها از خود می‌پرسند “دخترم یا پسرم همیشه در تلفن آنلاین است، با چه کسی صحبت میکند؟ در آنجا چه می‌گذرد؟ درواقع یک ترس ذاتی از آنچه جوانان با فناوری انجام می‌دهند وجود دارد.
متخصصان بهداشت روان هشدار داده‌اند که چنین اخبار هیستریک به طور بالقوه می‌تواند مضر باشد، احتمالاً حتی باعث تحریک مقلدان می‌شود. به عنوان مثال، پرونده دو دختر ۱۲ ساله از ویسکانسین که سعی کردند با ضربات چاقو بهترین دوست خود را به قتل برساند، در نظر بگیرند که بعداً ادعا کردند که آنها این کار را برای جلب رضایت یک آدم تبلیغاتی اینترنتی که تخیلی بود، انجام داده‌اند. رادفورد هشدار می‌دهد در حالی که هیچ مدرکی مبنی بر وجود انسانی با شکل و شمایل مومو وجود ندارد که بخواهد از کودکان تا رفتارهای خشونت آمیز انجام دهد.
حتی اگر خطرات مرتبط با چالش‌هایی مانند Momo Challenge بیش از حد افزایش یابد، این بدان معنا نیست که کودکان در معرض خطر سو استفاده شکارچیان در اینترنت قرار ندارند. براساس مقاله ویروسی سال ۲۰۱۷ جیمز بریدل، نویسنده فناوری، سیستم عامل های معروف مانند YouTube مملو از سازندگان محتوایی است که با استفاده از الگوریتم این سیستم عامل، برای ایجاد فیلم‌های نگران کننده و اغلب خشن استفاده می‌کنند که مخصوص کودکان است و اغلب از شخصیت های محبوب بچه‌ها استفاده می‌کنند.
برای ایمن ماندن در اینترنت چه باید کرد؟
Momo از آخرین مورد از سری بازیهای ترسناک است که کودکان را مورد هدف قرار داده است. پس از تشویق بازیکنان جوان برای انجام اقدامات خشونت آمیز همانند نهنگ آبی رسانه‌ای شدند. اما در جایی که “بازی‌ها” آسیب رساندن به بازیکن یا دوستانشان را هدف قرار داده بودند، Momo از همانند آنها از همین روش استفاده کرده است. وجود این بازی‌ها تهدید سلامتی و ثروت و اهمیت آموزش کودکان برای استفاده ایمن از اینترنت را نشان می دهد. در اینجا چند نکته را می‌توان مطرح کرد:
از دستگاه‌های خود محافظت کنید
از بازی‌هایی مانند Momo که می‌توانند کودکان را فریب دهند برای دانلود این بازی‌ها در گوشی‌ها ی تبلت‌هایشان جلوگیری کرد. هکرها از این بدافزارها برای سرقت اطلاعات و دسترسی به بقیه شبکه خانگی شما استفاده می‌کنند، جایی که می‌توانند به جزئیاتی مانند گذرواژه‌ها و کارتهای اعتباری دسترسی پیدا کنند. نصب ضد بدافزار ویروس دستگاه‌های شما را آزاد نگه می‌دارد – و دسترسی افراد بد را به داده‌های شخصی مسدود میکند.
با غریبه‌ها صحبت نکنید
بچه ها می دانند که به صورت آفلاین نباید با غریبه‌ها صحبت کنند، اما باید بدانند که همین اصول در اینترنت نیز وجود دارد. خطرات ناشی از افزودن یک فرد غریبه به حساب WhatsApp را برای فرزندان خود توضیح دهید و به آنها کمک کنید درک کنند که انجام این کار درست نیست. برای کودکان کوچکتر، دسترسی “مشترک” به دستگاه را در نظر بگیرید. به شما این امکان را می‌دهد که والدین آنها را بهتر کنترل کنند و ورود افراد مشکوک را مسدود کنند.
برای کنترل دسترسی از فیلترهای محتوا استفاده کنید
همه محتواهای آنلاین برای کودکان مناسب نیستند، بنابراین باید دسترسی به سوال برانگیزترین مطالب را مسدود کرد. والدین می‌توانند به بچه‌ها یاد دهند که از بدترین چیزها جلوگیری کنند، اما بازی‌هایی مانند Momo سعی می‌کنند آنها را فریب دهند تا وب سایت‌ها و تصاویر غیر قابل قبول و نامناسب را ببینند. برنامه Panda Dome کنترل والدین را بر روی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌های کودکان فراهم میکند، به آنها این امکان را می‌دهد که آنچه که شما می‌خواهید انتخاب کنند. فیلترها به طور خودکار به روز می شوند، بنابراین شما همیشه از مجرمان نیز جلوتر هستید.
همین الان عمل کن
Momo امروز باعث وحشت گسترده شده است، اما با انتشار اخبار در مورد خطرات احتمالی بازی، علاقه به سرعت از بین می‌رود. متأسفانه، چیزی که به همان اندازه نگران کننده باشد سرانجام جایگزین آن خواهد شد. بنابراین والدین باید اکنون برای حفظ امنیت آنلاین فرزندان خود اقدام کنند. می‌توانند با دانلود نسخه آزمایشی رایگان مجموعه امنیتی Panda Dome شروع کنند. هنگامی که کنترل مکالمات ناخواسته WhatsApp را دوباره بدست آوردید، می توانیند در مورد رفتار ایمن آنلاین با بچه ها “صحبت” کنند.
